ریشه‌های ایرانی
تاجیکستان در چندین سال گذشته با تغییر نام مناطق خود به پارسی، تلاشی جدی برای بازیابی هویت تاریخی و فرهنگی‌اش آغازیده است. این تلاش‌ها را می‌توان در راستای زنده ساختن هویت ایرانی تاجیک‌ها و رودررویی با تأثیرات ویرانگر روزگار اتحاد جماهیر شوروی که بر فرهنگ، زبان و حتی جغرافیای این کشور تأثیراتی ژرف بر جای گذارده است، دانست. بازگرداندن نام‌های تاجیکی به شهرها و روستاهای تاجیکستان نه تنها حرکت سیاسی بلکه کنشی فرهنگی است که پیوند تاجیکستان را با جهان ایرانی مستحکم‌تر از آنچه که هست، می‌سازد.
در روزگار شوروی، نام‌های اصیل پارسیِ بسیاری از شهرها و مناطق تاجیکستان که در درازای تاریخ نمایانگر هویت فرهنگی و ملی این سرزمین بودند، جای خود را به نام‌های روسی، ترکی (ازبکی و قرقیزی) دادند. این دگرگونی‌ها، بخشی از سیاست‌های شوروی برای کم‌رنگ کردن هویت ملی و تحمیل فرهنگ و زبان تازه به مردمانِ کشورهای زیر سلطه بود؛ این تغییرات در تاجیکستان، که ریشه‌هایی عمیق در فرهنگ ایرانی دارد، بیش از هر جای دیگر آشکار بود زیرا شوروی تلاش می‌کرد تا هویت ایرانی تاجیک‌ها را سست کرده و فرهنگ و زبان پارسی را به حاشیه براند.
با فروپاشی شوروی و استقلال تاجیکستان، دولت این کشور بازنگری در سیاست‌های گذشته را آغاز کرد و یکی از نخستین گام‌ها، بازگرداندن نام پارسی شهرها و مناطق بود. این تغییرِ نام نه تنها تلاشی بود برای پاک کردن آثار به‌جای‌مانده از روزگار شوروی، بلکه بخشی از جنبشی گسترده‌تر برای بازگشت به ریشه‌های هزاران ساله ایرانی به شمار می‌آمد.
از سال 2015 تا به امروز، نام بیش از ۱۷۴ منطقه در تاجیکستان دگرگون شده و برنامه تغییرِ نام بیش از ۳۰۰ منطقه دیگر نیز در دست اجراست. دولت تاجیکستان اعلام کرده است که هدف از این کار، زنده ساختن هویت ملی و فرهنگی کشور و بازگرداندن نام‌های پارسی به جای نام‌های تحمیلی روزگار شوروی است. یکی از نمونه‌های آشکار این دگرگونی‌ها، تغییر نام شهر «چکالوفسک» به «باغ شکوفه» است.
این کنش تاجیکستان را می‌توان در چارچوب فلسفه‌ای عمیق‌تر به نام «فلسفه ایرانشهری» نیز درک کرد. فلسفه ایرانشهر، که در گذر تاریخ به عنوان یک ایدئولوژی فرهنگی و سیاسی برای ایرانیان مطرح بوده است، بر ارجمندی هویت فرهنگی، زبان و میراث تاریخی تأکید دارد. ایرانشهر نه تنها جغرافیای کنونی ایران بلکه جهان تمدنی و فرهنگی ایرانی و همه مردمان تأثیرگرفته از این فرهنگ والا را در بر می‌گیرد. تاجیکستان به عنوان بخشی از جهان ایرانی، همواره نقش مهمی در پاسداشت و گسترش این فلسفه داشته است.
فلسفه ایرانشهر بر ارزش‌هایی مانند دادگری، خردورزی، و نگاهداشت میراث فرهنگی پای می‌فشرد و تاجیکستان با تغییر نام مناطق خود به پارسی، به نوعی زنده‌کننده این ارزش‌ها است و یکی از وارثان این فلسفه. دگرگونی نام‌ها به پارسی از یک سو، نشان‌دهنده پایبندی تاجیکستان به پاسداشت هویت ایرانی و ایستادگی در برابر تأثیرات فرهنگی و زبانی بیگانه و از دیگر سو، متمایزکننده تاجیکستان از دیگر کشورهای آسیای میانه که به دنبال تعریف هویت‌های تازه و فاصله گرفتن از ریشه‌های ایرانی خود هستند، است.